Frans Huysmans en de Bergense School
14 januari t/m 25 juni 2023
Met zijn schilderij van boerendansen (Danszaal of Feest in de Rustende Jager) behoorde Frans Huysmans (1885-1954) in 1914 tot de kern van de Bergense School, zijn werk was zelfs toonaangevend voor de nieuwe stijl. Er zijn twee versies van het schilderij: De één bevindt zich in de collectie van het Stedelijk Museum Alkmaar, de ander is die van het Singer Laren. Toen Leo Gestel, Else Berg en Mommie Schwarz hun eerste kubistische werk lieten zien, schilderde Huysmans de twee indrukwekkende figuurstukken in vlammende kleuren en sterk kubistisch van opzet.
Huysmans bewees in een keer waar hij stond: in de voorhoede van de nieuwe kunst, het expressionisme van de Bergense School. Toch is Huysmans later niet erg bekend geworden als Bergense School kunstenaar. De tentoonstelling geeft voor het eerst een museaal overzicht van het werk van Frans Huysmans en belicht deze relatief onbekende schilder van de Bergense School, die in 1936 naar kunstenaarsdorp Nunspeet kwam. Zijn twee sleutelwerken van de Rustende Jager hangen dan voor het eerst weer bij elkaar, sinds ze in de jaren dertig in de Kunstzaal bij verzamelaar Boendermaker in Bergen hingen.
Toen Huysmans eind 1913 naar Schoorl verhuisde, maakte hij daar en in het nabij gelegen Bergen veel vrienden onder de groep van kunstenaars die later aangeduid zou worden als de Bergense School. In 1932 woonde Huysmans voor korte tijd in Bergen en daarna in 1934 in Egmond aan den Hoef. Vanuit Egmond trok Huysmans halverwege de jaren dertig ’s zomers naar het oosten van ons land om inspiratie op te doen voor nieuwe landschapsschilderijen.
In juni 1936 vestigde Huysmans zich in Nunspeet. Hij woonde tot zijn overlijden in 1954 in ’t Berghuis aan het Kunstschilderslaantje 13, bij wat nu De Veluwse Heuvel heet. In Nunspeet schilderde Huysmans in verschillende stijlen, impressionistisch, realistisch en dan weer greep hij terug op zijn Bergense School-stijl.
Monografie over Frans Huysmans is verschenen
Bij Van Spijk Art Books is de rijk geïllustreerde publicatie ‘Frans Huysmans en de Bergense School’ verschenen als voorproefje op de gelijknamige tentoonstelling. Auteur Jan C.A. van der Lubbe en conservator Margot Jongedijk trachten in deze uitgave antwoord te geven op wie de maker van de schilderijen ‘Danszaal of Feest in de Rustende Jager’ was en wat zijn plaats was binnen de Bergense School. Daarnaast is er veel informatie over zijn leven en werk in de verschillende perioden te vinden, over zijn werk voor het theater, de vele tentoonstellingen, zijn kunstopvatting, zijn leerlingen, de oorlogsjaren en zijn vier huwelijken.
F. Huysmans, Boerendans, De wals (Danszaal in de Rustende Jager), 1914. Stedelijk Museum Alkmaar
F. Huysmans, Winterlandschap, 1949. Collectie Gemeente Nunspeet
F. Huysmans, Voorjaar, 1952. Kunsthandel Nunspeet